ОФНКристаллография Crystallography Reports

  • ISSN (Print) 0023-4761
  • ISSN (Online) 3034-5510

Минералы группы гидроталькита: кристаллохимия и новый взгляд на “старые” минералы

Код статьи
S0023476125020081-1
DOI
10.31857/S0023476125020081
Тип публикации
Статья
Статус публикации
Опубликовано
Авторы
Том/ Выпуск
Том 70 / Номер выпуска 2
Страницы
336-346
Аннотация
Обобщены данные о структурах минералов группы гидроталькита – слоистых двойных гидроксидов с общей формулой M2+ 6 M3+ 2 (OH)16Am2/m·4H2O (М2+ = Mg2+, Ni2+; М3+ = Al3+, Fe3+, Cr3+, Mn3+, Co3+; A = CO3 2–, Cl и OH). Показано, что все они кристаллизуются со структурой 3R- и 2H-политипов без образования сверхструктур. Параметры а их элементарных ячеек находятся в интервале 3.05–3.13 Å. Характерные межслоевые расстояния (d00n) для членов группы с карбонат- и хлорид-анионами составляют ~7.80 и 8.04 Å соответственно (с = 2d00n для 2Н и с = 3d00n для 3R). На основе найденных кристаллографических закономерностей уточнены представления о трех минералах группы: таковит и дрониноит, скорее всего, соответствуют минералам группы квинтинита с М2+ : М3+ = 2 : 1, нежели минералам группы гидроталькита, а данные для ривесита говорят о том, что под этим названием могли быть описаны два минерала с М2+ : М3+ = 3 : 1 и 2 : 1.
Ключевые слова
Дата публикации
15.09.2025
Год выхода
2025
Всего подписок
0
Всего просмотров
70

Библиография

  1. 1. Hochstetter C. // J. Prakt. Chem. 1842. V. 27. P. 375.
  2. 2. Mills S.J., Christy A.G., Schmitt R. // Mineral. Mag. 2016. V. 80. P. 1023. https://doi.org/10.1180/minmag.2016.080.040
  3. 3. Igelström L.J. // Öfversigt af Kongl. vetenskaps-akademiens förhandlingar. 1866. V. 22 (9). P. 605.
  4. 4. Petterd W.F. // Catalog of the Minerals of Tasmania. 3rd Edition, J. Vail Hobart. 1910. P. 167.
  5. 5. Dunn P.J., Peacor D.R., Palmer T.D. // Am. Mineral. 1979. V. 64. P. 127.
  6. 6. Kasatkin A.V., Britvin S.N., Krzhizhanovskaya M.G. et al. // Mineral. Mag. 2022. V. 86. P. 841. https://doi.org/10.1180/mgm.2022.65
  7. 7. White J.S., Henderson E.P., Mason B. // Am. Mineral. 1967. V. 52. P. 1190.
  8. 8. de Waal S.A., Viljoen E.A. // Am. Mineral. 1971. V. 56. P. 1077.
  9. 9. Maksimović Z. // Zapisnici SGD. 1955. V. 1955. P. 219.
  10. 10. Kohls D.W., Rodda J.L. // Am. Mineral. 1967. V. 52. P. 1261.
  11. 11. Чуканов Н.В., Пеков И.В., Левицкая Л.А. и др. // Зап. Рос. минерал. о-ва. 2008. Т. 137 (6). С. 38.
  12. 12. Grguric B.A., Madsen I.C., Pring A. // Mineral. Mag. 2001. V. 65. P. 427. https://doi.org/10.1180/002646101300119501
  13. 13. Koritnig S., Süsse P. // Tscherm. Min. Petr. Mitt. 1975. V. 22. P. 79.
  14. 14. Mills S.J., Christy A.G., Génin J.-M.R. et al. // Mineral. Mag. 2012. V. 76. P. 1289. https://doi.org/10.1180/minmag.2012.076.5.10
  15. 15. Allmann R. // Acta Cryst. B. 1968. V. 24. P. 972.
  16. 16. Taylor H.F.W. // Mineral. Mag. 1973. V. 39. P. 377.
  17. 17. Rives V. Layered Double Hydroxides: Present and Future. N.Y.: Nova Publishers, 2001.
  18. 18. Duan X., Evans D.G. Layered Double Hydroxides. Structure and Bonding. V. 119. Springer Science and Business Media, 2006.
  19. 19. Singha R.A., Kesavan P.S., Ray S.S. // ACS Omega. 2022. V. 7. P. 20428. https://doi.org/10.1021/acsomega.2c01405
  20. 20. Mishra G., Dash B., Pandey S. // Appl. Clay Sci. 2018. V. 153. P. 172. https://doi.org/10.1016/j.clay.2017.12.021
  21. 21. Shao Z.B., Cui J., Lin X.B. et al. // Compos. A. Appl. Sci. 2022. V. 155. P. 106841. https://doi.org/10.1016/j.compositesa.2022.106841
  22. 22. Feng X., Long R., Wang L. et al. // Sep. Purif. Technol. 2022. V. 284. P. 120099. https://doi.org/10.1016/j.seppur.2021.120099
  23. 23. Johnston A.L., Lester E., Williams O. et al. // J. Environ. Chem. Eng. 2021. V. 9 (4). P. 105197. https://doi.org/10.1016/j.jece.2021.105197
  24. 24. Veerabhadrappa M.G., Maroto-Valer M.M., Chen Y. et al. // ACS Appl. Mater. Interfaces. 2021. V. 13 (10). P. 11805. https://doi.org/10.1021/acsami.0c20457
  25. 25. Татаринов А.В., Сапожников А.Н., Прокудин С.Г. и др. // Зап. Рос. минерал. о-ва. 1985. Т. 114. С. 575.
  26. 26. Melchiorre E.B., Bottrill R., Huss G.R. et al. // Geochim. Cosmochim. Acta. 2017. V. 197. P. 43. https://doi.org/10.1016/j.gca.2016.10.020
  27. 27. Stanimirova T. // Ann. Univ. Sofia. 2001. V. 94 (1). P. 73.
  28. 28. Raade G. // Norsk Bergverksmuseum Skrift. 2013. V. 50. P. 55.
  29. 29. Житова Е.С., Иванюк Г.Ю., Кривовичев С.В. и др. // Зап. Рос. минерал. о-ва. 2016. Т. 145 (3). С. 81.
  30. 30. Zhitova E.S., Sheveleva R.M., Zolotarev A.A. et al. // Crystals. 2023. V. 13 (5). 839. https://doi.org/10.3390/cryst13050839
  31. 31. Zhitova E.S., Krivovichev S.V., Pekov I.V. et al. // Mineral. Mag. 2019. V. 83. P. 269. https://doi.org/10.1180/mgm.2018.145
  32. 32. Aminoff G., Broomé B. // Kungliga Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar. 1932. V. 9. P. 23.
  33. 33. Ingram L., Taylor H.F.W. // Mineral. Mag. 1967. V. 36 (280). P. 465.
  34. 34. Mills S.J., Whitfield P.S., Wilson S.A. et al. // Am. Mineral. 2011. V. 96. P. 179. https://doi.org/10.2138/am.2011.3531
  35. 35. Житова Е.С., Пеков И.В., Чуканов Н.В. и др. // Геол. геофиз. 2020. Т. 61 (1). С. 47.
  36. 36. Matsubara S., Kato A., Nagashima K. // Bull. Natl. Sci. Mus. 1984. V. 10. P. 81.
  37. 37. Zhitova E.S., Sheveleva R.M., Kasatkin A.V. et al. // Symmetry. 2023. V. 15. 1029. https://doi.org/10.3390/sym15051029
  38. 38. Song Y., Moon H.S. // Clay Mineral. 1998. V. 33 (2). P. 285. https://doi.org/10.1180/000985598545480
  39. 39. Bish D.L., Brindley G.W. // Am. Mineral. 1977. V. 62. P. 458.
  40. 40. Mills S.J., Whitfield P.S., Kampf A.R. et al. // J. Geosci. 2012. V. 58. P. 273. http://doi.org/10.3190/jgeosci.127
  41. 41. Allmann R., Donnay J.D.H. // Am. Mineral. 1969. V. 54 (1–2). P. 296.
  42. 42. Braithwaite R.S.W., Dunn P.J., Pritchard R.G. et al. // Mineral. Mag. 1994. V. 58 (390). P. 79. https://doi.org/10.1180/minmag.1994.058.390.08
  43. 43. Zhitova E.S., Chukanov N.V., Pekov I.V. et al. // Appl. Clay Sci. 2023. V. 243. 107070. https://doi.org/10.1016/j.clay.2023.107070
  44. 44. Chukanov N.V., Pekov I.V., Levitskaya L.A. et al. // Geol. Ore Depos. 2009. V. 51. P. 767. https://doi.org/10.1134/S1075701509080091
  45. 45. Allmann R., Jespen H.P. // N. Jb. Miner. Mh. 1969. V. 1969. P. 544.
  46. 46. Bellotto M., Rebours B., Clause O. et al. // J. Phys. Chem. 1996. V. 100. P. 8527. https://doi.org/10.1021/jp960039j
  47. 47. Hansen H.C.B., Taylor R.M. // Clay Mineral. 1991. V. 26 (4). P. 507. https://doi.org/10.1180/claymin.1991.026.4.06
  48. 48. Monnin C., Chavagnac V., Boulart C. et al. // Biogeosciences. 2014. V. 11 (20). P. 5687. https://doi.org/10.5194/bg-11-5687-2014
  49. 49. Hofmeister W., Von Platen H. // Crystallogr. Rev. 1992. V. 3. P. 3. https://doi.org/10.1080/08893119208032964
  50. 50. Frondel C. // Am. Mineral. 1941. V. 26 (5). P. 295.
  51. 51. Житова Е.С., Михайленко Д.С., Пеков И.В. и др. // Докл. РАН. Науки о Земле. 2024. Т. 515. № 7. С. 114.
  52. 52. Zhitova E.S., Krivovichev S.V., Pekov I.V. et al. // Appl. Clay Sci. 2016. V. 130. P. 2. https://doi.org/10.1016/j.clay.2016.01.031
  53. 53. Zhitova E.S., Krivovichev S.V., Pekov I.V. et al. // Minerals. 2019. V. 9 (4). 221. https://doi.org/10.3390/min9040221
QR
Перевести

Индексирование

Scopus

Scopus

Scopus

Crossref

Scopus

Высшая аттестационная комиссия

При Министерстве образования и науки Российской Федерации

Scopus

Научная электронная библиотека